Wat zijn Stolpersteine?
“Stolpersteine” (vertaald uit het Duist = struikelstenen) is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig (1947, Berlijn). Het is een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme. De heer Demnig brengt gedenktekens aan op het trottoir voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Deze Stolpersteine herinneren aan Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten.
Het zijn stenen van 10×10 cm met daarop een messing plaatje waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden staan van de slachtoffers. Bovenin staat de toevoeging: “Hier woonde”. De stenen liggen vlak in de straat, voor het woonhuis vanwaar de mensen zijn weggevoerd, maar vallen op door hun kleur en de weerkaatsing van het licht. Als voorbijganger wordt je blik ernaar toe getrokken. Je wordt uitgenodigd om stil te staan en de informatie op de steen te lezen. Het struikelen is dus niet letterlijk, maar symbolisch. Het is de bedoeling dat op deze wijze de geschiedenis van de weggevoerde en vermoorde slachtoffers kan worden gelezen.
Immers: Een mens is pas vergeten als men zijn naam niet meer kent.
Sinds januari 2015 wordt het project georganiseerd door de stichting Spuren – Gunter Demnig. Deze zal het project voortzetten als Gunter Demnig daartoe zelf niet meer in staat zal zijn. Op 23 oktober 2018 is de 70.000 ste steen geplaatst in Frankfurt.
In Eibergen hebben we als Stichting “Ik vraag me af…” de Stolpersteine gelegd voor de Joodse gemeenschap. Dit project werd verzorgd door Ans de Groot-Sevenhuijsen en Willemien Beusink.
Grotestraat 64-66
Levie en Aaltje Herschel-Maas en hun zonen Hartog, Abraham Salomon en Eleazer en hun zwager Michiel van Thijn.
Korte Hagen / hoek Kerkstraat
Bettus van Gelder
Lees hier de woorden gesproken door Ans de Groot-Sevenhuijsen.
Kerkstaat 9
Mietje Maas-Herschel en haar zoons Abraham Bernard en Herman.
J.W. Hagemanstraat 37
Leonardus Menco en zijn zoontje Sallo (Salomon Abraham).
J.W. Hagemanstraat 29
Betje Zion-Gans.
Lees hier de woorden gesproken door Simon Nagelmaeker en Henriëtte Ensel-Zion.